Podatek od pożyczek w rodzinie
Podatek od pożyczek w rodzinie
Wszelkiego rodzaju pożyczki obowiązkowo podlegają opodatkowaniu. Wydaje się jednak oczywistym, że nie powinno to dotyczyć np. udzielania wsparcia finansowego wewnątrz rodziny. Pożyczki w rodzinie zdarzają się nieraz bardzo często i wbrew pozorom nie jest tak, że możemy przekazywać sobie bezproblemowo dowolną sumę pieniędzy z pominięciem urzędów. Z zasady bowiem od udzielonej pożyczki trzeba zapłacić podatek PCC. Czym on dokładnie jest, ile wynosi i kogo dotyczy?

Czym jest PCC?
Szczegółowe przepisy dotyczące opodatkowania pożyczek omawia ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych. W artykule 1. ust. 1 pkt 1 lit. b tej ustawy możemy znaleźć informację o tym, że podatek od czynności cywilnoprawnych dotyczy pożyczki pieniędzy bądź rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku. Jednocześnie obowiązek podatkowy spoczywa na osobie biorącej pożyczkę. W przypadku udzielającego pożyczki istnieje zwolnienie z opodatkowania. Zasada jest więc prosta: ktoś otrzymuje zastrzyk gotówki, musi od tego zapłacić podatek.

Niezwykle istotne jest zwrócenie uwagi na stopień pokrewieństwa (jeśli takie istnieje) z osobą, która przekazuje środki. Jest to bowiem często forma pomocy, której udzielają zarówno członkowie rodziny, jak i podmioty trzecie. Przepisy jasno wskazują, że pożyczkę od członka najbliższej rodziny traktuje się zupełnie inaczej aniżeli środki otrzymane np. od znajomych. Tu zawsze bierze się pod uwagę zarówno stopień pokrewieństwa, jak i kwotę, która została udzielona.

Ile wynosi PCC? Kto musi go zapłacić?
W przypadku pożyczek stawkę podatku od czynności cywilnoprawnych opisuje art. 7 ust. 1 pkt 4 ustawy o PCC. W zapisie tym znajdziemy informację, że podatek wynosi 0,5% podstawy opodatkowania. Tą zaś jest kwota pożyczonych pieniędzy. Każdy, kto nie jest zwolniony z konieczności płacenia PCC, musi bez wezwania zapłacić do urzędu skarbowego odpowiednią kwotę. Otrzymujący pożyczkę ma na to 14 dni – w ciagu tego czasu musi złożyć deklarację PCC-3. Wyjątkiem jest zawarcie umowy pożyczki przed notariuszem – wtedy to on pobiera należny podatek i wpłaca go do urzędu skarbowego.

Kto jest zwolniony z PCC?
Najkorzystniejsza jest sytuacja, gdy otrzymujemy pożyczkę od krewnych wliczających się do I grupy podatkowej. Jeśli kwota pożyczki nie przekroczy 36 120 złotych, można skorzystać ze zwolnienia od podatku od czynności cywilnoprawnych - i to bez konieczności składania jakichkolwiek oświadczeń. Jeśli jednak suma pożyczek między członkami najbliższej rodziny przekroczy powyższą kwotę, zwolnienie obowiązuje wyłącznie wtedy, gdy:

• Złożymy deklarację PCC-3 – max. termin to 14 dni od zawarcia umowy pożyczki (wyjątek stanowi pożyczka zawarta u notariusza).
• Udokumentujemy otrzymanie pieniędzy (przez biorącego pożyczkę) w formie np. dowodu przekazania przelewu.

Do pierwszej grupy podatkowej należą:
• Mąż, żona;
• Zstępni: córka, syn, wnuk, wnuczka itd;
• Wstępni: rodzice, dziadkowie;
• Pasierb, pasierbica;
• Rodzeństwo;
• Ojczym, macocha.

Otrzymujący środki, który należy do I grupy, nie musi opłacać podatku od czynności cywilnoprawnych. Nie obowiązują przy tym żadne warunki. Jeśli jednak pożyczka przekracza kwotę 36 120 zł, konieczne jest zgłoszenie faktu do urzędu skarbowego na wspomnianej deklaracji. Pozwoli to na uniknięcie ewentualnej kary.

Uwaga! W przypadku pożyczek i limitów dot. konieczności zgłoszenia mówi się nie tylko o jednorazowych pożyczkach, ale o sumie pożyczek między danymi osobami w okresie 5 lat poprzedzających moment ostatniej pożyczki udzielonej przez tę samą osobę!

Kara za brak opłacenia PCC
Brak dopełnienia obowiązku płacenia PCC lub zgłoszenia zwolnienia (gdy jest to konieczne) to czynność wyraźnie nieopłacalna. Przede wszystkim dlatego, że wówczas fiskus może wymierzyć podatek PCC od karnej stawki. Ta wynosi aż 20%!