Od kilku lat w naszym kraju można zaobserwować rosnącą liczbę obywateli Ukrainy, którzy przyjeżdżają do Polski w poszukiwaniu zatrudnienia. Na podstawie wcześniejszych zapisów ustawy, prawo do legalnego podjęcia pracy zarobkowej przysługiwało tylko tym przyjezdnym, którzy uzyskali wizę pracowniczą oraz posiadali zezwolenie na pobyt. Dynamiczna sytuacja wymusiła zmiany w tej kwestii. W 2018 będą obowiązywać nowe przepisy zatrudniania obywateli Ukrainy. Sprawdź, jak w 2018 roku będą wyglądały przepisy zatrudniania obywateli Ukrainy w Polsce.
Dynamiczna sytuacja Ukraińców w Polsce
Prawo legalnego pobytu w celu wykonywania pracy w Polsce posiada obywatel Ukrainy, który posiada zezwolenie na pobyt, uzyskał wizę pracowniczą albo przebywa w Polsce w ramach ruchu bezwizowego. Bowiem od czerwca 2017 roku pojawiła się dodatkowa regulacja – Polska w porozumieniu z Unią Europejską otworzyła swoje bramy dla mieszkańców Ukrainy. Pobyt w ramach ruchu bezwizowego nie może trwać dłużej niż 90 dni w ciągu 180-dniowego okresu. Do wymiaru 90 dni wlicza się także poprzednie pobyty krótkoterminowe cudzoziemca np. na podstawie uprzednio posiadanej wizy Schengen.
Ruch bezwizowy, jak sama nazwa wskazuję, uprawnia do podróżowania bez wizy, przy okazaniu paszportu biometrycznego. Głównymi założeniami tego ruchu są wybrane cele – biznesowe, turystyczne, rodzinne. Obywatele Ukrainy będą mogli wykonywać pracę na terytorium Polski, jednak warunkiem koniecznym jest posiadanie odpowiednich dokumentów do realizacji tego celu – np. oświadczenia o zamiarze powierzenia wykonywania pracy lub odpowiedniego zezwolenia na pracę. W ubiegłym roku udział wydanych w Polsce oświadczeń obejmujących obywateli Ukrainy był dominujący i osiągnął ponad 90%. Takie oświadczenie dotyczy konkretnej osoby i polega na złożeniu przez pracodawcę odpowiedniego wniosku w Powiatowym Urzędzie Pracy – przed wcześniejszym uzupełnieniu danych przedsiębiorstwa oraz cudzoziemca. Ze strony formalnej takie rozwiązanie nie posiada istotnych ograniczeń – oprócz limitu czasowego. Łączny okres zatrudnienia mieszkańca Ukrainy na podstawie oświadczenia nie może wynieść więcej niż 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy. Dodatkowo warto zaznaczyć, że pracodawca ma wobec obcokrajowca takie same obowiązki jak w przypadku polskiego pracownika. Oznacza to, że musi zgłosić go do ZUS-u oraz odprowadzać składki, stosować się do czynności związanych z podatkiem dochodowym i przestrzegać przepisów Kodeksu Pracy.
Zmiany ustawowe od 1 stycznia 2018
Wraz w nastaniem nowego 2018 roku, sytuacja obywateli Ukrainy, a tym samym perspektywa polskich pracodawców, po raz kolejny ulegną zmianie. W życie wejdą bowiem zapisy nowelizacji ustawy z dnia 20 lipca 2017 roku, oraz zmiany dotyczące promocji zatrudnienia i instytucji rynku pracy. Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej podał już informację, iż podpisano konieczne rozporządzenia – np. wdrożenie zaktualizowanych procedur w podmiotach wykonawczych.
Nowe przepisy regulujące dostęp do polskiego rynku pracy z jednej strony są konsekwencją licznych nadużyć formalnych wśród polskich pracodawców, z drugiej stanowią ułatwienie w organizacji spraw pracowników zza wschodniej granicy, których liczbę w nadchodzącym roku szacuje się na 2 miliony osób. Nowe przepisy wprowadzają kolejny typ zezwolenia, mianowicie zezwolenie na pracę sezonową. Jest to odpowiedź na prawo europejskie, a w szczególności Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/36/UE z 26 lutego 2014 roku, w kwestii wjazdu i pobytu obywateli państw trzecich w celu podjęcia pracy sezonowej. Jak nietrudno się domyślić, zatrudnienie w charakterze pracownika sezonowego będzie obejmować wybrane branże, uzależnione od ogólnego pojęcia "sezonu", czyli m.in. rolnictwo, turystykę, niektóre usługi.
Nowa formuła oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi
Nowa formuła jest wzorowana na dotychczas obowiązującej procedurze oświadczeniowej, jednakże z zastosowaniem pewnych modyfikacji. Zezwolenie na pracę sezonową będzie wydawane przez starostę właściwego, ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemcowi, na okres maksymalnie dziewięciu miesięcy w roku kalendarzowym. Zezwolenie na pracę sezonową wydawane będzie, jeżeli zostaną spełnione następujące warunki:
Analizując zmiany przepisów trudno jednoznacznie określić, jaki wymiar przyjmą dla poszczególnych stron. Częściej jednak mówi się o ogólnych korzyściach zarówno dla pracowników z Ukrainy jak i dla polskich pracodawców. Najważniejszym zapisem nowelizacji jest wydłużenie dozwolonego maksymalnego czasu trwania zezwolenia – z okresu 6 miesięcy na 9 miesięcy. Kolejne ułatwienie to przesunięcie kompetencji i obowiązku wydawania zezwolenia z wojewody na starostę. W wyniku dużego zainteresowania, takie rozwiązanie stanowi istotne przyspieszenie całej procedury. Utrudnieniem formalnym może być natomiast konieczność wykazania przez pracodawcę, przy potwierdzeniu starosty, braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych pracodawcy. Z jednej strony generuje to pewne koszty i wydłuża czas poszukiwania pracownika, z drugiej jednak działa na pożytek budowy zaufania pomiędzy obywatelami Polski i cudzoziemcami. Przywilej pierwszeństwa zatrudnienia polskich bezrobotnych wskazuje, że przyjęcie na rynek obcokrajowców ma charakter uzupełniający, a nie zastępujący. A to w obliczu niżu demograficznego i malejącego bezrobocia niewątpliwie czynnik pomocny dla rozwoju gospodarki.
Dynamiczna sytuacja Ukraińców w Polsce
Prawo legalnego pobytu w celu wykonywania pracy w Polsce posiada obywatel Ukrainy, który posiada zezwolenie na pobyt, uzyskał wizę pracowniczą albo przebywa w Polsce w ramach ruchu bezwizowego. Bowiem od czerwca 2017 roku pojawiła się dodatkowa regulacja – Polska w porozumieniu z Unią Europejską otworzyła swoje bramy dla mieszkańców Ukrainy. Pobyt w ramach ruchu bezwizowego nie może trwać dłużej niż 90 dni w ciągu 180-dniowego okresu. Do wymiaru 90 dni wlicza się także poprzednie pobyty krótkoterminowe cudzoziemca np. na podstawie uprzednio posiadanej wizy Schengen.
Ruch bezwizowy, jak sama nazwa wskazuję, uprawnia do podróżowania bez wizy, przy okazaniu paszportu biometrycznego. Głównymi założeniami tego ruchu są wybrane cele – biznesowe, turystyczne, rodzinne. Obywatele Ukrainy będą mogli wykonywać pracę na terytorium Polski, jednak warunkiem koniecznym jest posiadanie odpowiednich dokumentów do realizacji tego celu – np. oświadczenia o zamiarze powierzenia wykonywania pracy lub odpowiedniego zezwolenia na pracę. W ubiegłym roku udział wydanych w Polsce oświadczeń obejmujących obywateli Ukrainy był dominujący i osiągnął ponad 90%. Takie oświadczenie dotyczy konkretnej osoby i polega na złożeniu przez pracodawcę odpowiedniego wniosku w Powiatowym Urzędzie Pracy – przed wcześniejszym uzupełnieniu danych przedsiębiorstwa oraz cudzoziemca. Ze strony formalnej takie rozwiązanie nie posiada istotnych ograniczeń – oprócz limitu czasowego. Łączny okres zatrudnienia mieszkańca Ukrainy na podstawie oświadczenia nie może wynieść więcej niż 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy. Dodatkowo warto zaznaczyć, że pracodawca ma wobec obcokrajowca takie same obowiązki jak w przypadku polskiego pracownika. Oznacza to, że musi zgłosić go do ZUS-u oraz odprowadzać składki, stosować się do czynności związanych z podatkiem dochodowym i przestrzegać przepisów Kodeksu Pracy.
Zmiany ustawowe od 1 stycznia 2018
Wraz w nastaniem nowego 2018 roku, sytuacja obywateli Ukrainy, a tym samym perspektywa polskich pracodawców, po raz kolejny ulegną zmianie. W życie wejdą bowiem zapisy nowelizacji ustawy z dnia 20 lipca 2017 roku, oraz zmiany dotyczące promocji zatrudnienia i instytucji rynku pracy. Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej podał już informację, iż podpisano konieczne rozporządzenia – np. wdrożenie zaktualizowanych procedur w podmiotach wykonawczych.
Nowe przepisy regulujące dostęp do polskiego rynku pracy z jednej strony są konsekwencją licznych nadużyć formalnych wśród polskich pracodawców, z drugiej stanowią ułatwienie w organizacji spraw pracowników zza wschodniej granicy, których liczbę w nadchodzącym roku szacuje się na 2 miliony osób. Nowe przepisy wprowadzają kolejny typ zezwolenia, mianowicie zezwolenie na pracę sezonową. Jest to odpowiedź na prawo europejskie, a w szczególności Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/36/UE z 26 lutego 2014 roku, w kwestii wjazdu i pobytu obywateli państw trzecich w celu podjęcia pracy sezonowej. Jak nietrudno się domyślić, zatrudnienie w charakterze pracownika sezonowego będzie obejmować wybrane branże, uzależnione od ogólnego pojęcia "sezonu", czyli m.in. rolnictwo, turystykę, niektóre usługi.
Nowa formuła oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi
Nowa formuła jest wzorowana na dotychczas obowiązującej procedurze oświadczeniowej, jednakże z zastosowaniem pewnych modyfikacji. Zezwolenie na pracę sezonową będzie wydawane przez starostę właściwego, ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemcowi, na okres maksymalnie dziewięciu miesięcy w roku kalendarzowym. Zezwolenie na pracę sezonową wydawane będzie, jeżeli zostaną spełnione następujące warunki:
- wysokość wynagrodzenia, określona w umowie z cudzoziemcem, nie będzie niższa od wynagrodzenia pracowników wykonujących w tym samym wymiarze czasu pracę porównywalnego rodzaju lub na porównywalnym stanowisku;
- podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi dołączył do wniosku o wydanie zezwolenia na pracę sezonową informację starosty o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych pracodawcy (w oparciu o rejestry bezrobotnych i poszukujących pracy lub o negatywnym wyniku rekrutacji organizowanej dla pracodawcy).
Analizując zmiany przepisów trudno jednoznacznie określić, jaki wymiar przyjmą dla poszczególnych stron. Częściej jednak mówi się o ogólnych korzyściach zarówno dla pracowników z Ukrainy jak i dla polskich pracodawców. Najważniejszym zapisem nowelizacji jest wydłużenie dozwolonego maksymalnego czasu trwania zezwolenia – z okresu 6 miesięcy na 9 miesięcy. Kolejne ułatwienie to przesunięcie kompetencji i obowiązku wydawania zezwolenia z wojewody na starostę. W wyniku dużego zainteresowania, takie rozwiązanie stanowi istotne przyspieszenie całej procedury. Utrudnieniem formalnym może być natomiast konieczność wykazania przez pracodawcę, przy potwierdzeniu starosty, braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych pracodawcy. Z jednej strony generuje to pewne koszty i wydłuża czas poszukiwania pracownika, z drugiej jednak działa na pożytek budowy zaufania pomiędzy obywatelami Polski i cudzoziemcami. Przywilej pierwszeństwa zatrudnienia polskich bezrobotnych wskazuje, że przyjęcie na rynek obcokrajowców ma charakter uzupełniający, a nie zastępujący. A to w obliczu niżu demograficznego i malejącego bezrobocia niewątpliwie czynnik pomocny dla rozwoju gospodarki.
