Osoby, które pomagają uchodźcom wojennym zza naszej wschodniej granicy, mogą jednocześnie zmniejszyć swoje podatki. Taką możliwość wprowadziła przede wszystkim ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Ustawa, o której mowa, jest dostępna w Dzienniku Ustaw (Dz.U. 2022 r. poz. 583). To ustawa z 12 marca 2022 roku. Weszła w życie z chwilą ogłoszenia nowych przepisów i – co ważne – obowiązuje z mocą wsteczną, czyli od 24 lutego 2022 roku (od dnia wybuchu wojny w Ukrainie).
Pomoc obywatelom Ukrainy a zwolnienie z podatku
Podatnicy pomagający tym obywatelom Ukrainy, którzy uciekli ze swojego kraju przed wojną, mogą skorzystać z preferencji podatkowych. Z podatku dochodowego zwolnione zostaną środki pieniężne, przekazane przez rząd. Takie zwolnienie z podatku dotyczy zarówno osób fizycznych, jak i firm, które przyjmą pod swój dach ukraińskich uchodźców wojennych oraz skorzystają z dodatkowych środków na każdego uchodźcę (środków, pochodzących od państwa). Krótko mówiąc: preferencja podatkowa sprawi, że świadczenia te będą wolne od PIT i od CIT.
Podatkowe rozwiązania dla firm, pomagających Ukrainie
Podpisana przez prezydenta ustawa z 12 marca 2022 roku wprowadziła także rozwiązania korzystne dla firm, które niosą pomoc obywatelom Ukrainy. Chodzi o pomoc przekazywaną przy pomocy organizacji pozarządowych (także tych z Ukrainy), jednostek samorządu terytorialnego, Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych oraz podmiotów wykonujących działalność leczniczą i działalność z zakresu ratownictwa medycznego (zarówno na obszarze Polski, jak i Ukrainy). Z tej preferencji będzie można korzystać od 24 lutego do 31 grudnia 2022 roku (właśnie w tym okresie będzie ona obowiązywała). Wystarczy, że podatnicy ujmą te wydatki w kosztach podatkowych (w PIT oraz w CIT).
Pomoc Ukrainie bez VAT
Pomoc obywatelom Ukrainy została ujęta również w rozporządzeniu Ministra Finansów. Chodzi o dokument, który wprowadził stawkę 0% VAT dla wszystkich nieodpłatnych dostaw towarów, a także dla świadczenia usług niosących pomoc poszkodowanym w wojnie w Ukrainie. Ma on charakter czasowy – będzie obowiązywać do 30 czerwca 2022 roku (choć możliwe jest późniejsze przedłużenie obowiązywania tej preferencji podatkowej). Podstawą do skorzystania z 0% stawki VAT jest pisemna umowa, zawarta pomiędzy podatnikiem, a jednym z następujących podmiotów: Agencją Rezerw Strategicznych, placówkami leczniczymi oraz jednostkami samorządu terytorialnego. Właśnie te podmioty pełnią bowiem funkcję pośredników udzielanej Ukrainie pomocy. Ze wspomnianej umowy musi także wynikać, że przekazane towary bądź usługi są lub będą związane z pomocą uchodźcom wojennym z Ukrainy.
Pomocy obywatelom Ukrainy w formie darowizny na rzecz NGO
Nowe rozwiązania poszerzają również katalog wcześniejszych preferencji, z których mogą korzystać podatnicy. To m.in. okazja do odliczenia darowizn przekazywanych na działalność pożytku publicznego (zarówno w formie pieniężnej i rzeczowej). Prowadzą ją NGO, czyli organizacje pozarządowe. Preferencja podatkowa obejmuje darowizny, które są przekazywane na organizacje działające na terenie Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Unii Europejskiej. Mogą z niej korzystać wszyscy ci, którzy pomagają Ukrainie (nie tylko osoby, ale i firmy). Wartość przekazanej darowizny należy odliczyć od dochodu podatnika. Przy składaniu PIT-ów, osoby fizyczne mogą odliczyć maksymalnie 6 procent dochodu. Natomiast przy składaniu CIT-ów, firmy mogą odliczyć do 10 procent dochodu. Do udokumentowania przekazanej darowizny dobry będzie przelew bankowy (w przypadku darowizny pieniężnej) albo dokument zawierający dane darczyńcy oraz informację o wartości przekazanej darowizny wraz z oświadczeniem obdarowanej osoby/firmy o jej przyjęciu (w przypadku darowizny rzeczowej).
Pomoc obywatelom Ukrainy a zwolnienie z podatku
Podatnicy pomagający tym obywatelom Ukrainy, którzy uciekli ze swojego kraju przed wojną, mogą skorzystać z preferencji podatkowych. Z podatku dochodowego zwolnione zostaną środki pieniężne, przekazane przez rząd. Takie zwolnienie z podatku dotyczy zarówno osób fizycznych, jak i firm, które przyjmą pod swój dach ukraińskich uchodźców wojennych oraz skorzystają z dodatkowych środków na każdego uchodźcę (środków, pochodzących od państwa). Krótko mówiąc: preferencja podatkowa sprawi, że świadczenia te będą wolne od PIT i od CIT.
Podatkowe rozwiązania dla firm, pomagających Ukrainie
Podpisana przez prezydenta ustawa z 12 marca 2022 roku wprowadziła także rozwiązania korzystne dla firm, które niosą pomoc obywatelom Ukrainy. Chodzi o pomoc przekazywaną przy pomocy organizacji pozarządowych (także tych z Ukrainy), jednostek samorządu terytorialnego, Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych oraz podmiotów wykonujących działalność leczniczą i działalność z zakresu ratownictwa medycznego (zarówno na obszarze Polski, jak i Ukrainy). Z tej preferencji będzie można korzystać od 24 lutego do 31 grudnia 2022 roku (właśnie w tym okresie będzie ona obowiązywała). Wystarczy, że podatnicy ujmą te wydatki w kosztach podatkowych (w PIT oraz w CIT).
Pomoc Ukrainie bez VAT
Pomoc obywatelom Ukrainy została ujęta również w rozporządzeniu Ministra Finansów. Chodzi o dokument, który wprowadził stawkę 0% VAT dla wszystkich nieodpłatnych dostaw towarów, a także dla świadczenia usług niosących pomoc poszkodowanym w wojnie w Ukrainie. Ma on charakter czasowy – będzie obowiązywać do 30 czerwca 2022 roku (choć możliwe jest późniejsze przedłużenie obowiązywania tej preferencji podatkowej). Podstawą do skorzystania z 0% stawki VAT jest pisemna umowa, zawarta pomiędzy podatnikiem, a jednym z następujących podmiotów: Agencją Rezerw Strategicznych, placówkami leczniczymi oraz jednostkami samorządu terytorialnego. Właśnie te podmioty pełnią bowiem funkcję pośredników udzielanej Ukrainie pomocy. Ze wspomnianej umowy musi także wynikać, że przekazane towary bądź usługi są lub będą związane z pomocą uchodźcom wojennym z Ukrainy.
Pomocy obywatelom Ukrainy w formie darowizny na rzecz NGO
Nowe rozwiązania poszerzają również katalog wcześniejszych preferencji, z których mogą korzystać podatnicy. To m.in. okazja do odliczenia darowizn przekazywanych na działalność pożytku publicznego (zarówno w formie pieniężnej i rzeczowej). Prowadzą ją NGO, czyli organizacje pozarządowe. Preferencja podatkowa obejmuje darowizny, które są przekazywane na organizacje działające na terenie Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Unii Europejskiej. Mogą z niej korzystać wszyscy ci, którzy pomagają Ukrainie (nie tylko osoby, ale i firmy). Wartość przekazanej darowizny należy odliczyć od dochodu podatnika. Przy składaniu PIT-ów, osoby fizyczne mogą odliczyć maksymalnie 6 procent dochodu. Natomiast przy składaniu CIT-ów, firmy mogą odliczyć do 10 procent dochodu. Do udokumentowania przekazanej darowizny dobry będzie przelew bankowy (w przypadku darowizny pieniężnej) albo dokument zawierający dane darczyńcy oraz informację o wartości przekazanej darowizny wraz z oświadczeniem obdarowanej osoby/firmy o jej przyjęciu (w przypadku darowizny rzeczowej).