Czym jest podatek akcyzowy?
podatek akcyzowy
Podatek akcyzowy to podatek pośredni, który jest zharmonizowany na poziomie Unii Europejskiej. Harmonizacja ta stanowi swojego rodzaju gwarancję istnienia jednolitego rynku w UE. Podatek ten nie ma jednak charakteru powszechnego. Oznacza to, że dotyczy on jedynie niektórych kategorii wyrobów.
Podatek akcyzowy jest cenotwórczy. Jest wkalkulowany w cenę sprzedaży towarów.

Podatek akcyzowy - gdzie szukać informacji na ten temat?
Kwestię podatku akcyzowego regulują zarówno krajowe, jak i unijne akty prawne. W przypadku Unii Europejskiej szczegółowo określa ją dyrektywa Rady 2008/118/WE z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie ogólnych zasad dotyczących podatku akcyzowego, uchylająca dyrektywę 92/12/EWG. Z kolei w przypadku polskiego prawa mówimy o ustawie z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym, regulującej opodatkowanie podatkiem akcyzowym wyrobów akcyzowych oraz samochodów osobowych, organizację obrotu tymi wyrobami, a także oznaczanie znakami akcyzy. Dodatkowych informacji można szukać także w rozporządzeniu wydanym przez Ministra Finansów na podstawie delegacji zawartych w wyżej wymienionej ustawie.

Wyroby, na które nałożony jest podatek akcyzowy
Wspólny system podatku akcyzowego w Unii Europejskiej obejmuje regulacje, które dotyczą wyrobów akcyzowych, takich jak: napoje alkoholowe, wyroby tytoniowe, wyroby energetyczne, a także energia elektryczna. Z kolei opodatkowanie akcyzą innych wyrobów - takich, jak na przykład samochody osobowe, susz tytoniowy, płyn do papierosów elektronicznych albo wyroby nowatorskie - to kwestia, która leży w gestii państw członkowskich. Należy jednak zauważyć, że istnieje tu pewne zastrzeżenie. Mianowicie podatki te nie mogą spowodować zwiększenia formalności w obrocie handlowym, związanych z przekraczaniem granicy między państwami członkowskimi.

Podatek akcyzowy - jakie działania obejmuje?
Na liście działań opodatkowanych akcyzą, znajduje się kilkanaście różnych przypadków. Po pierwsze, akcyza dotyczy produkcji wyrobów akcyzowych, a także ich wprowadzenia do składu podatkowego. Akcyzą jest opodatkowany również import wyrobów akcyzowych (z wyłączeniem importu wyrobów akcyzowych wysłanych następnie z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy z miejsca importu przez zarejestrowanego wysyłającego, który nie jest importerem tych wyrobów). Kolejny przypadek to nabycie wewnątrzwspólnotowe wyrobów akcyzowych, z wyłączeniem nabycia do składu podatkowego, a także nabycie wewnątrzwspólnotowe wyrobów akcyzowych innych, niż określone w załączniku nr 2 do ustawy, które są objęte stawką akcyzy inną niż stawka zerowa, do składu podatkowego w celu objęcia ich procedurą zawieszenia poboru akcyzy, jeżeli wprowadzenie tych wyrobów do składu podatkowego nie nastąpiło.

Ponadto akcyzą jest opodatkowane wyprowadzenie ze składu podatkowego, poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, wyrobów akcyzowych, które nie są własnością podmiotu prowadzącego ten skład podatkowy. Tu także jest wyjątek - dotyczy on wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie oraz wyrobów akcyzowych wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy, opodatkowanych zerową stawką akcyzy ze względu na ich przeznaczenie - przez podmiot, który uzyskał zezwolenie wyprowadzenia.

Podatek akcyzowy trzeba zapłacić także za wysłanie z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy importowanych wyrobów akcyzowych z miejsca importu przez zarejestrowanego wysyłającego, który nie jest importerem tych wyrobów. Dotyczy to również użycia wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie albo określoną stawką akcyzy związaną z ich przeznaczeniem. Przy czym jest tak, jeśli ich użycie albo było niezgodne z przeznaczeniem, które uprawnia do zwolnienia od akcyzy lub zastosowania tej stawki akcyzy, albo nastąpiło bez zachowania warunków, które uprawniają do zwolnienia od akcyzy lub zastosowania tej stawki akcyzy.

Akcyzą jest opodatkowane również dostarczenie wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie. Obowiązuje, jeśli odbyło się ono bez zachowania warunków, które uprawniają do zastosowania zwolnienia od akcyzy. Dotyczy to ponadto sprzedaży wyrobów akcyzowych znajdujących się poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, objętych określoną stawką akcyzy związaną z ich przeznaczeniem (jeśli ich sprzedaż odbyła się bez zachowania warunków, które uprawniają do zastosowania tej stawki akcyzy).

Podatek akcyzowy dotyczy również nabycia bądź posiadania wyrobów akcyzowych, które znajdują się poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy - jeżeli od tych wyrobów nie została zapłacona akcyza w należnej wysokości a w wyniku kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej albo postępowania podatkowego nie ustalono, że podatek został zapłacony.

Ponadto akcyzą jest opodatkowane powstanie ubytków wyrobów akcyzowych lub ich całkowite zniszczenie, jak i zużycie wyrobów akcyzowych określonych w załączniku nr 2 do ustawy do produkcji innych wyrobów oraz zużycie napojów alkoholowych, przez podmiot zużywający tj. alkoholu etylowego skażonego lub np. używanego do produkcji octu, olejków eterycznych, produktów leczniczych itd..

I wreszcie ostatni przypadek: akcyza obejmuje sprzedaż lub oferowanie na sprzedaż papierosów lub tytoniu do palenia poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, z odpłatnością powyżej maksymalnej ceny detalicznej - w tym: w połączeniu z innym towarem lub usługą lub w połączeniu z przyznaniem nabywcy nieodpłatnej premii w postaci innych towarów i usług. Zaś w przypadku papierosów lub tytoniu do palenia oznaczonych jednocześnie podatkowymi oraz legalizacyjnymi znakami akcyzy: jeżeli odpłatność przekracza kwotę równą sumie maksymalnej ceny detalicznej i kwoty 1,30 zł, która stanowi należność za legalizacyjne znaki akcyzy.